Açıklama
Monograf, basit, çiğnenmiş betimlemeden uzak, yazarın düşüncesine dayanan özgün bir eserdir. Kitapta Azerbaycan folklor çalışmalarında ilk kez dejeneratif zaman yöntemi kullanılarak destan yaratıcılığına yeni bir yaklaşım sergilenmekte, bu yönteme dayalı olarak “Kitab-i Dede Korkut” destanının hikâyelerinin ilk mit görünümü yapıbozuma uğratılmaktadır ve eskatolojik zamanda hikâyelerin mitolojik yorumları verilmektedir. Köroğlu’nun ve Salur Kazan’ın zamanında eskatolojileşme başlar. Bu eskatolojikleştirme, ortak kökenlerinden kaynaklanmaktadır. Mitte Köroğlu ve Salur Kazan’ın ölümü, Ejder’in de ölümü anlamına geliyor. Bu tür bir ölüm, ejderhanın (Illuanka) şimşek tanrısı Teşub ile yaptığı savaşta ölmesine tekabül eder. Dejeneratif zamanla ilgili olarak, Salur Kazan, Bogaç, Beyrek ve Tepegöz’ün dejeneratif, biyografik ve biyolojik zamanlarla olan ilişkisi ve ejderha ile bağlantısı doğrulanmıştır (ve bir hipotez olarak görülebilir). Deli Dumrul boyundaki yumuşçu oğlan ve Aylanu miti de ejderha hakkındaki eski fikirleri yansıtıyor. Dirsa Han’ın kökeni de şehvetsiz bir Ejderha-tanrı imajına sahiptir. Görünüşe göre Bogaç ve Köroğlu ejderha kökenlidir ve ateşin işareti olan Qoroğlu adı, gor oğludan ve gor motifinden daha eskidir. Beyrek’in mitolojik kurt imgesi, Bamsı apelyatifi ile birleştirilir, Bamsı kelimesi, Ejderha ile savaşan Kartal’ın adı olur (Böylece, dejeneratif zamanda Beyrek, Ejderha ile de savaşır). Ejderha, anaerkillik döneminde kadın şeklinde tasavvur edilir. Beyrek’in destansı dönemi ile Ejderha – kâfir kızının dejeneratif zamanı izomorfize edilmediği için “evlilik” gerçekleşmez. Bu olay destan zamanına dönüşür ve Beyrek’in ölümü dejeneratif-mitolojik bilinçte kararlaştırılır.
Değerlendirmeler
Henüz değerlendirme yapılmadı.